Głównej uroczystości Święta „Tarnów – Pierwsze Niepodległe” towarzyszy ceremonia wręczenia corocznych nagród Festiwalu Niepodległości, które otrzymają weterani, społecznicy lub twórcy szczególnie zasłużeni dla krzewienia postaw niepodległościowych i kultywowania narodowej pamięci w naszym regionie. W tym roku „Ryngraf Niepodległości” i „Szabla Niepodległości” trafiły odpowiednio w ręce Michała Mitoraja i Edwarda Kupiniaka.
W procesie przyznania Nagrody „Ryngraf Niepodległości” za rok 2022, wzięli udział przedstawiciele następujących organizacji:
Fundacja PRO PATRIA SEMPER, Fundacja im. Hetmana Jana Tarnowskiego, Fundacja Wspierania Więzi Lokalnych „Linking Foundation”, Fundacja Educatio Et Sapientia, Fundacja im. Jana Szczepanika, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność, Klub Inteligencji Katolickiej, Klub Gazety Polskiej, Stowarzyszenie Tarnów Pierwsze Niepodległe, Stowarzyszenie Grupa Rekonstrukcyjna im. 16 Pułku Piechoty, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół – Świat Pracy, Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego, Związek Sybiraków, Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939, Tarnowskie Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem – Pamięć o KL Auschwitz- Birkenau, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Towarzystwo Przyjaciół Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Stowarzyszenie Tarnowski Oddział Jazdy im. 5 Pułku Strzelców Konnych, Związek Strzelecki „Strzelec”, Polskie Forum Klimatyczne, Stowarzyszenie Patriotyczno-Historyczne Pro Patria, Klub Historyczny Contra Spem Spero, Krąg Starszych Harcerek im. Franciszki Czerneckiej, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej i Pogórzańskie Koło Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
W głosowaniu na trzy zgłoszone kandydatury, najwięcej głosów otrzymał i decyzją Kapituły „Ryngraf Niepodległości” za rok 2022 otrzymał
MICHAŁ MITORAJ.
Rocznik 1985.
Nauczyciel (przez 5 lat pełnił nawet funkcje społecznego wicedyrektora szkoły)i społecznik, założyciel i prezes Stowarzyszenia Patriotyczno-Historycznego „Pro Patria” z Szerzyn, organizator wielu uroczystości patriotycznych, spektakli i cyklicznego „Śpiewania Patriotycznego” w Domu Kultury w Ołpinach oraz inicjator lub współinicjator wielu nowych upamiętnień oraz odnowień pomników/ tablic/ grobów, w kilku miejscowościach Pogórza, miejsc pamięci odnoszących się do historii regionu, w szczególności dziejów podziemia niepodległościowego w okresie okupacji niemieckiej i po 1945 r. (w tym oddziałów AK i podziemia narodowego oraz WIN). On i jego stowarzyszenie jest organizatorem kwest i zbiórek na w/w cele a także plenerowych imprez upamiętniających te wydarzenia oraz ich bohaterów.
W roku ubiegłym współinicjował fundację i wykonanie tablicy przypominającej o brawurowej akcji partyzanckiej na urząd gminy i MO w Ryglicach 24 V 1946 r.. oraz odnowienia grobu Karola Rogawskiego (1820-1888), sekretarza powstania krakowskiego z 1846 r., archeologa, posła na galicyjski Sejm Krajowy. W tym roku dzięki m.in. jego staraniom udało się odnowić grób Władysława Stanuli (1896-1956) w Ołpinach – żołnierza Legionów Polskich, ZWZ-AK.
Stowarzyszenie pod jego kierownictwem zorganizowało też kolejną edycję Biegu „Tropem Wilczym w Ołpinach (w ramach ogólnopolskiego cyklu) i Rajd Pieszy śladami mjr Władysława Stanuli ps.„Mrówka”. Niedawno Stowarzyszenie znalazło się wśród nominowanych do nagrody Przeszłość / Przyszłość przyznawanej przez Fundację im. Janusza Kurtyki w kategorii „Upamiętnienia w terenie”. Od 16 roku życia nasz Laureat jest zapalonym strażakiem – ochotnikiem. Obecnie prowadzi w jej szeregach 25-osobową Młodzieżową Drużynę Pożarniczą w Szerzynach-Podlesie. Wielokrotnie był wyróżniany za działalność w OSP. Jest już Laureatem (2018) medalu „Pro Patria” przyznawanego przez Urząd Kombatantów i Osób Represjonowanych osobom „szczególnie zasłużonym w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej”.
Z kolei decyzją Kapituły Nagrody „Szabla Niepodległości”, w której zasiadają laureaci nagród festiwalowych z poprzednich lat, nagrodę tę za rok 2022 otrzymał
Pan EDWARD KUPINIAK
Rocznik 1935. Urodzony w Trzcieńcu koło Mościsk w rodzinie kolejarza. Wraz z nią przetrwał okres aresztowań, wywózek, rusyfikacji, masowych mordów popełnianych przez ukraińskich nacjonalistów. Natomiast dziadkowie jego żony, spod Stanisławowa, zostali spaleni żywcem wraz z całą wsią.
Studiował geologię w trzyletniej, pomaturalnej szkole we Lwowie, skąd skierowany został do pracy w Tatarstanie, a następnie wcielony do wojskowej jednostki lotniczej jako mechanik i strzelec pokładowy.
Do Polski rodzina Kupiniaków powróciła w 1958 ostatnią falą repatriantów. Zatrzymali się w Tarnowie, gdzie pan Edward rozpoczął pracę na Zakładach Azotowych na wydziale pomiarowym. Jego pierwszym szefem był inż. Heller, ojciec księdza profesora Michała Hellera. Po trzech latach p. Edward przeniósł się do Biura Projektów, w międzyczasie kończąc inżynierię chemiczną na Politechnice Krakowskiej. Na „Azotach” pracował do 2001 roku.
Był współzałożycielem i wieloletnim wiceprezesem tarnowskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Niestrudzonym, żarliwym propagatorem pamięci o polskich Kresach.
Pan Edward jest współbudowniczym Kurhanu Kresowego na Cmentarzu Starym w Tarnowie oraz pomnika przy ul Obrońców Lwowa w Tarnowie. To długoletni kwestarz na rzecz ratowania polskich grobów i miejsc pamięci narodowej we Lwowie i Kresach Płd.-Wsch w tym cmentarzy Łyczakowskiego i Janowskiego we Lwowie.
Jego staraniem odbudowano liczne groby żołnierzy WP z lat I i II wojny światowej na Kresach oraz upamiętniono martyrologię Polaków pomordowanych w ramach zbrodni wołyńskiej.
Jest dokumentalistą, badaczem i popularyzatorem wiedzy o zbrodniach ukraińskich nacjonalistów z OUN UPA z lat 1939-47, organizatorem licznych wyjazdów edukacyjnych na Kresy dla różnych środowisk w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem ziemi tarnowskiej, w tym wyjazdów z pomocą humanitarną dla Polaków na Kresach. Podejmował szereg interwencji związanych z rocznicami i wydarzeniami kresowymi u władz lokalnych oraz u parlamentarzystów.
W ostatnich latach aktywnie działał w Obywatelskim Porozumieniu Osób i Organizacji na rzecz Tradycji i Niepodległości.
