Andrzej Chwalba – (ur. 11 grudnia 1949 w Częstochowie) – historyk i eseista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, badacz dziejów Krakowa. Absolwent VIII LO w Częstochowie. Pracę w Instytucie Historii UJ rozpoczął od badania historii Polski XIX w. w zakładzie kierowanym przez prof. Celinę Bobińską. Doktoryzował się w 1982 roku. Jego praca habilitacyjna, obroniona w 1990 r. nosi tytuł: Socjaliści polscy wobec kultu religijnego (do roku 1914). Tytuł profesora otrzymał w 1995 roku, profesurę zwyczajną w 2001 r. Aktualnie jest wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Historycznego, prezesem oddziału krakowskiego PTH, wiceprezesem Stowarzyszenia Kopca Kościuszki, a także m.in. członkiem Rady Fundatorów Fundacji Polskiego Czynu Niepodległościowego, Fundacji Pomocy Dzieciom Niewidomym i Niedowidzącym. Od 2006 r. członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK). Członek Rady Naukowej Muzeum Historii Polski, międzynarodowego Kolegium Programowego Muzeum II Wojny Światowej, Rady Naukowej Muzeum Historii PRL, Rady Programowej Międzynarodowego Centrum Kultury; był przewodniczącym Rady Programowej Muzeum Schindlera w Krakowie.
W swojej karierze zawodowej pełnił funkcję wicedyrektora Instytutu Historii (1991-1992), Dziekana Wydziału Historycznego (1996-1999), a wreszcie prorektora UJ ds. dydaktyki (1999-2005). Aktualnie kieruje Zakładem Antropologii Historycznej w Instytucie Historii UJ. Pracuje także w Instytucie Historii Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu. Jest promotorem 16 prac doktorskich.
Jest inicjatorem i organizatorem I Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, który odbył się w Krakowie w roku 2007, oraz II Kongresu, który odbędzie się w Krakowie w 2012 r., a także współorganizatorem XVII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Krakowie (wrzesień 2004). Jest inicjatorem Nagrody im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego, przyznawanej od 2001 r. historykom polskim i zagranicznym za książki poświęcone dziejom Europy Środkowej, pomysłodawcą Festiwalu Filmów Historycznych w Krakowie.
W bogatym dorobku naukowym prof. A.Chwalby wyróżniają się prace poświęcone historii Polski w XIX w. (zwłaszcza podręcznik akademicki: Historia Polski 1795-1918), prace poświęcone Rosji i relacjom polsko-rosyjskim (Imperium korupcji, Polacy w służbie Moskali), jak również dziejom Krakowa. W serii Dziejów Krakowa A.Chwalba jest autorem dwóch ostatnich tomów, omawiających historię Krakowa w okresie okupacji niemieckiej i w okresie powojennym. W 2006 roku książkę III Rzeczpospolita. Raport specjalny uhonorowano Nagrodą Historyczną przyznawaną przez redakcję „Polityki”.
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2005), Odznaką Zasłużony Działacz Kultury nadaną przez Ministra Kultury (2000), Medalem 25 Rocznicy Podpisania Porozumień Sierpniowych nadanym przez Prezydenta Miasta Gdańska (2005), Medalem Świętego Krzysztofa (2011), Odznaką „Honoris Gratia” za zasługi dla Krakowa nadaną przez Prezydenta Miasta Krakowa (2005). Od 1981 roku uczestnik podziemnej „Solidarności”, wykładowca Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego, zaangażowany w działalność prasy podziemnej, w tym redaktor naczelny niezależnego pisma „Alternatywy”. W latach 90. był członkiem NSZZ Solidarność, Unii Demokratycznej, Komitetu na rzecz prezydentury prof. Adama Strzembosza a następnie Komitetu na rzecz prezydentury prof. Hanny Gronkiewicz-Waltz W 1999 r. zgłoszono jego kandydaturę na prezesa pierwszej kadencji Instytutu Pamięci Narodowej. Kandydatura została zaakceptowana przez Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. 19 stycznia 2000 r. w głosowaniu kolegium IPN zatwierdzono kandydaturę Andrzeja Chwalby i przedstawiono Marszałkowi Sejmu do dalszej procedury wyboru prezesa IPN. 24 stycznia 2000 r. złożył rezygnację z ubiegania się o stanowisko prezesa IPN w następstwie „ujawnienia” przez środki publicznego przekazu informacji o jego przynależności do PZPR. Po kilku miesiącach okazało się, że profesor postępował zgodnie z trybem wyboru prezesa IPN.
