Za kilka tygodni minie dokładnie dziesięć lat, gdy w kalendarzu cyklicznych interdyscyplinarnych imprez w Tarnowie pojawił się Festiwal Niepodległości.
Zapoczątkowali go ludzie współtworzący zawiązane rok wcześniej Obywatelskie Porozumienie Osób i Organizacji na rzecz Tradycji i Niepodległości, reprezentujące wiele lokalnych stowarzyszeń i środowisk nieformalnych, dla których pomysł corocznej organizacji festiwalu stanowił płaszczyznę integracji i wzajemnego wsparcia różnorakich inicjatyw tożsamościowych.
Uznali oni, że idealną okazją do osiągnięcia efektu synergii, wzmocnienia potencjału własnego i potencjału całej lokalnej wspólnoty jest systematyczne, radosne, ale i pełne poważnej refleksji świętowanie najchlubniejszego w dziejach regionu wydarzenia. Żadna inna okazja odnosząca się do dziejów lokalnych nie ma bowiem podobnie inspirującego, wspólnotowego charakteru i potencjału. Mowa oczywiście o pionierskim spełnieniu marzeń kilku pokoleń Polaków o wolnej od zaborców Ojczyźnie, które urzeczywistniło się właśnie na ulicach Tarnowa pod koniec października 1918r. Po kilku latach starań, organizatorom Festiwalu udało się (początkiem roku 2017) doprowadzić do ustanowienia w mieście corocznego lokalnego święta – Dnia Pamięci o Zwycięskim Zrywie Niepodległościowym w Tarnowie, obchodzonego 30 października czyli w dacie rozpoczęcia historycznego zrywu.
Podczas kulminacyjnych festiwalowych wydarzeń wręczane są nagrody „Szabla Niepodległości” (od 2013 r.) i „Ryngraf Niepodległości” (od 2016r., w roku 2015 wręczono też dwie „Szabelki Niepodległości”) przyznawane społecznikom i twórcom w sposób szczególny krzewiącym w naszym regionie postawy niepodległościowe i dbającym o tożsamość lokalną, rozumianą zawsze jako część tożsamości ogólnonarodowej. Nagrody te przyznają przedstawiciele już ponad 30 organizacji pozarządowych skupionych w festiwalowej Kapitule.
Festiwal jednak, mimo swej genezy, od lat wykracza ponad lokalną formułę. Stąd zaproszenia do uczestnictwa w nim kierowane do twórców, badaczy i specjalistów z całego kraju, reprezentantów różnych dziedzin narodowej kultury oraz nauk społecznych, którzy co roku pochylają się wraz z tarnowianami nad kolejnymi aspektami polskiej niepodległości. Nie tylko tej historycznej, ale przede wszystkim tej współczesnej, wymagającej nieustannej analizy, opieki i wzmacniania.
Od roku 2020, czyli momentu swojego powstania, formalnym organizatorem Festiwalu a także szerzej – aktywności Obywatelskiego Porozumienia Osób i Organizacji na rzecz Tradycji i Niepodległości jest Fundacja Pro Patria Semper. Pierwszą z edycji imprezy zorganizowanych przez Fundację była ubiegłoroczna, dziewiąta, opóźniona skądinąd o rok z powodu pandemii.
Program tegorocznej, jubileuszowej 10. edycji imprezy jest szczególny nie tyle przez rodzaj prezentowanej oferty programowej, co przez dłuższy niż zwykle okres rozgrywania się poszczególnych wydarzeń. Dziesiąty Festiwal rozpocznie się jeszcze latem, a zakończy … wiosną przyszłego roku.
W tej chwili trwają jeszcze ustalenia dotyczące konkretnych dat kilku dużych, zaplanowanych już wydarzeń, co wiąże się przede wszystkim z potrzebą dostosowania festiwalowego kalendarza do możliwości zapraszanych i oczekiwanych w Tarnowie gości specjalnych edycji 2022.
